Onze spijsvertering is een fascinerend en complex systeem dat een cruciale rol speelt in ons dagelijks functioneren. Dit complexe systeem is verantwoordelijk voor de opname van voedingsstoffen en het afvoeren van afvalstoffen. Wat veel mensen echter niet weten, is dat er ook een sterk verband is tussen emoties en onze spijsvertering. In dit artikel ga ik hier verder op in.
Hoe werkt de spijsvertering?
De spijsvertering begint al in de mond, waar speeksel enzymen bevat die voedsel beginnen af te breken. Wanneer we slikken, gaat het voedsel via de slokdarm naar de maag. Daar wordt het verder afgebroken door maagsappen en zuren. Vervolgens gaat het via de dunne darm, waar de opname van voedingsstoffen plaatsvindt naar de dikke darm. De afvalstoffen worden uiteindelijk via de anus uitgescheiden. (1)
Dit hele proces wordt aangestuurd door een complex netwerk van spieren, zenuwen en hormonen. Een belangrijk onderdeel hiervan is het enterisch zenuwstelsel – een op zichzelf staand zenuwstelsel dat zich in de darmen bevindt. (2) Dit “tweede brein” functioneert zelfstandig, maar wordt verbonden door het autonome zenuwstelsel met de hersenen.
Deze verbinding zorgt ervoor dat signalen onbewust in beide richtingen worden uitgewisseld: de darmen sturen boodschappen naar de hersenen en ontvangen op hun beurt signalen vanuit het brein. Dit voortdurende samenspel heeft een belangrijke invloed op de relatie tussen emoties en de spijsvertering. Dit samenspel wordt ook wel de “hersenen-darm-as” genoemd. (3)
Connectie tussen emoties en de spijsvertering
Ook positieve emoties hebben invloed. Wanneer we ontspannen zijn en ons goed voelen, werkt het parasympathische zenuwstelsel – dat de spijsvertering stimuleert – beter. Dit bevordert een gezonde opname van voedingsstoffen en een efficiënte afvoer van afvalstoffen.
Het belang van emotieverwerking
Aangezien onze emoties direct invloed hebben op het zenuwstelsel en het immuunsysteem is emotieverwerking een belangrijk onderdeel om het spijsverteringsstelsel te ondersteunen in het verkrijgen van een goede balans. Het verwerken van opgekropte emoties helpt het parasympathische zenuwstelsel te activeren, wat zorgt voor ontspanning en een efficiëntere spijsvertering. Technieken zoals therapie, meditatie en mindfulness kunnen helpen om emotionele spanning los te laten, waardoor het lichaam weer in staat is de spijsvertering beter te ondersteunen. (6)
Voeding om het spijsverteringsstelsel te kalmeren
Naast technieken zoals ademhalingsoefeningen en mindfulness, kan voeding ook helpen om het lichaam uit de vecht-of-vluchtmodus te halen of te kalmeren. Bepaalde voedingsmiddelen ondersteunen het parasympathische zenuwstelsel, waardoor de spijsvertering wordt gestimuleerd. Denk hierbij aan:
- Kalmerende kruiden: Kamille, gember en venkel zijn bekend om hun rustgevende werking op de maag en darmen.
- Magnesiumrijke voeding: Magnesium werkt ontspannend op spieren, waaronder de spieren van het spijsverteringskanaal. Voedingsmiddelen zoals bananen, spinazie, noten en zaden zijn uitstekende bronnen.
- Gefermenteerde producten: Yoghurt, kefir en zuurkool ondersteunen een gezond darmmicrobioom, wat de balans in de hersenen-darm-as kan verbeteren.
- Warme maaltijden: Licht verteerbare, warme maaltijden zoals soepen en stoofpotten bevorderen een rustige spijsvertering en verminderen de belasting op het spijsverteringsstelsel.
- Vermijden van stimulerende middelen: Het vermijden van cafeïne, alcohol en zwaar bewerkt voedsel kan helpen om het lichaam sneller te ontspannen.
Het aanpassen van je voedingspatroon kan dus een belangrijke rol spelen in het ondersteunen van je spijsvertering tijdens stressvolle periodes.
Wetenschappelijk onderzoek: beïnvloeding microbioom
Sinds kort is er meer openlijke enthousiasme ontstaan over het microbioom vanuit de wetenschappelijke wereld. Het microbioom is de verzameling van miljarden bacteriën en micro-organismen in je darmen. Deze kleine organismen spelen een grote rol in je gezondheid. Ze helpen niet alleen bij het verteren van voedsel, maar hebben ook invloed op je stemming en stressniveau. (7)(8)
Er lopen inmiddels meerdere wetenschappelijke onderzoeken waarin bekeken wordt of het microbioom op een nog actievere manier beïnvloed kan worden, bijvoorbeeld via specifieke probiotica, voeding of zelfs transplantaties van darmflora om psychische problemen zoals depressie op te lossen. (9)
Hoewel dit specifieke onderzoeksgebied nog in de kinderschoenen staat, is het natuurlijk al wel algemeen bekend dat een gevarieerd en gezond voedingspatroon je algehele gezondheid bevordert. En waar je gezondheid het toelaat, kun je natuurlijk hier al een beetje mee experimenteren door gefermenteerde voeding toe te voegen in je eetpatroon en te ervaren wat dat met je doet.
Een gezonde balans vinden
Onze spijsvertering en emoties zijn diep met elkaar verbonden. Voor vrouwen met C-PTSS kan dit soms extra voelbaar zijn: opgeslagen spanning of onverwerkte emoties kunnen letterlijk zwaar op de maag liggen. Misschien heb je in dit artikel iets herkend dat je inzicht geeft in de wisselwerking tussen lichaam en geest.
Sta jezelf toe om met kleine stappen te onderzoeken wat voor jou werkt – of dat nu voeding, ontspanning, of het verwerken van emoties is. Iedere keuze die je maakt richting meer rust en balans kan je dichter brengen bij een leven met meer richting en bezieling.
Referenties
- Video over spijsvertering – Voedingscentrum
- Uitleg over het enterische zenuwstelsel – JW.org
- Darm en het Brein – Stichting Darmgezondheid
- Hoe psychologische stress tot darmontstekingen leidt – Onderzoek Maastricht University
- Psychological stress in inflammatory bowel disease: Psychoneuroimmunological insights… Study
- Verband tussen opgekropte emoties en ziekten – Boek Gabor Mate: wanneer je lichaam nee zegt (hele boek)
- Video: alles over je microbioom – Maag Darm Lever Stichting
- De boeiende wereld van het microbioom – Interview met Marcel de Zoete (UMC Utrecht)
- Verband tussen microbioon en depressie – Erasmus Universiteit
Vond je dit een leuk artikel? Deel het!
Gerelateerde artikelen
